Trong 5 năm trở lại đây đối với giáo dục mầm non nói riêng ngày càng nhiều cơ sở giáo dục và các phụ huynh nhận ra rằng: Trẻ em đang quá thiếu những kỹ năng sống (KNS) cơ bản. Nguyên nhân của thực trạng này là do đâu? Đó là sự thiếu thốn chương trình khoa học, bài bản trong việc giáo dục hình thành kỹ năng sống cho trẻ.
Dạy kĩ năng sống gì cho trẻ mầm non?
Cùng với sự quan tâm ngày càng lớn từ phía phụ huynh dành cho việc giáo dục kỹ năng cho trẻ thì chúng ta cũng phải thừa nhận rằng hiện tại Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa hề đưa ra một bộ quy chuẩn nào về việc thiết kế chương trình, cách thức triển khai cùng các quy tắc về xây dựng nội dung trong lĩnh vực giáo dục KNS cho trẻ em. Việc triển khai một hoạt động giáo dục KNS sẽ là rất khó khăn nếu không có một chương trình trong đó đề cập đầy đủ và khoa học những kỹ năng nào cần dạy cho học sinh theo từng lứa tuổi? Cách thức giảng dạy KNS như thế nào là hiệu quả?
Trong phạm vi bài viết tác giả xin được đưa ra một số gợi ý để các Giáo viên và Phụ huynh cùng trao đổi và có những áp dụng hợp lý nhất trong quá trình giảng dạy cho trẻ nhỏvà một số gợi ý cho việc xây dựng chương trình giáo dục KNS.
Các nhóm KNS cơ bản cần dạy cho trẻ:
Nhóm kỹ năng Tự phục vụ: Bao gồm các bài dạy và hướng dẫn thực hành các kỹ năng xoay quanh việc nhận biết các nội dung kiến thức - hành động liên quan tới việc tổ chức các hoạt động tự chăm sóc bản thân của trẻ nhỏ.
- Kỹ năng nhận diện bản thân
- Kỹ năng sử dụng đồ vật
- Kỹ năng tự phục vụ
- Các kỹ năng trong sinh hoạt gia đình
- Kỹ năng gọi tên và điều hoà cảm xúc
Nhóm kỹ năng Phòng tránh nguy hiểm: Bao gồm các bài dạy hướng dẫn kiến thức - thực hành xoay quanh hoạt động giúp trẻ Nhận diện - Phòng tránh - Xử lý khi gặp tình huống nguy hiểm - xâm phạm tới sự an toàn của trẻ.
- Kỹ năng giao tiếp với người lạ
- Kỹ năng xử lý khi đi lạc
- Làm gì khi ở nhà 1 mình?
- Kỹ năng bảo vệ cơ thể (Phòng tránh xâm hại)
- Kỹ năng xử lý khi có đám cháy
- Kỹ năng xử lý khi người lạ (trộm) đột nhập vào nhà
Nhóm kỹ năng Giao tiếp xã hội: Bao gồm các bài dạy và hướng dẫn thực hành liên quan tới việc định hướng cho trẻ các kiến thức và kỹ năng xoay quanh hoạt động tương tác xã hội với bạn bè - thầy cô - bố mẹ - hành xóm....giúp trẻ thiết lập vòng tròn giao tiếp lành mạnh.
- Kỹ năng sử dụng các mẫu câu hỏi
- Kỹ năng sử dụng mẫu câu chào
- Kỹ năng sử dụng lời mời
- Kỹ năng trần thuật, kể chuyện
- Kỹ năng sử dụng các lời chúc
- Thế nào là vòng tròn giao tiếp an toàn?
Nhóm giá trị sống: Tôi là người Việt Nam: Bao gồm các bài dạy liên quan tới việc nhận diện, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá của dân tộc Việt Nam.
- Tìm hiểu về địa lý Việt Nam
- Tìm hiểu về trang phục truyền thống
- Tìm hiểu về một số làn điệu dân ca
- Các trò chơi dân gian Việt Nam
- Các ngày lễ lớn trong năm
- Bé làm gì để bảo vệ tổ quốc?
- Giữ gìn Tiếng Việt